Przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych | ChillerTech – Gwarancja bezpieczeństwa i efektywności w 2025 r.

Przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych to fundament niezawodnego, ekologicznego i opłacalnego działania oraz eksploatacji systemów chłodzenia w wielu firmach, niezależnie od wielkości i skali działania. A w dobie regulacji UE i wysokich restrykcji (zwłaszcza z myślą o roku 2025 r., kiedy nacisk na ochronę klimatu rośnie) urządzenia zawierające fluorowane gazy cieplarniane (F-gazy) lub substancje zubożające warstwę ozonową (tzw. SZWO) muszą spełniać szereg wymogów dotyczących szczelności układu. Obowiązek ten wynika z uregulowań krajowych, a zwłaszcza ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową i niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych, a także rozporządzeń unijnych m.in. (UE) nr 517/2014.

A to oznacza dla operatorów i przedsiębiorstw z zakresu serwisu i napraw urządzeń chłodniczych nie tylko formalność. Regularne kontrole szczelności oznaczają przede wszystkim całkowitą zgodność z prawem, ale również niższe zużycie prądu, niższe ryzyko awarii i realne dbanie o środowisko. Z kolei brak przeglądów szczelności, zwłaszcza przemysłowych urządzeń chłodniczych bywa ryzykowne. Poza wysokimi karami, a także sankcjami prawnymi może skutkować zatrzymaniem urządzenia, bądź całkowitym wyłączeniem z eksploatacji. Dowiedz się, jak zaplanować przegląd szczelności urządzenia chłodniczego, by zapewnić sobie bezpieczeństwo i całkowitą zgodność z prawem…

Dlaczego przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych są tak ważne?

Zgodnie z dokumentami prawnymi, w szczególności:

• Ustawą z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych
• Rozporządzeniem parlamentu europejskiego i rady UE nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006
• Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 2417), określającym minimalne wyposażenie i procedury związane z instalowaniem, serwisowaniem i naprawą układów chłodniczych,

przedsiębiorstwa, które zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), które świadczą usługi w zakresie serwisu i napraw urządzenia chłodnicze z określonymi czynnikami chłodniczymi (F-gazowe) muszą przestrzegać zasad. A najważniejsze są:

1. Obowiązkowe kontrole szczelności. Dotyczy to urządzeń chłodniczych (również klimatyzacyjnych i pomp ciepła) o ładunku czynnika powyżej pewnych progów powyżej 5 ton ekwiwalentu CO₂, lub powyżej 10 ton ekwiwalentu CO₂ dla urządzeń typu mobolok.
2. Dokumentacja z przeprowadzonych czynności. Każda czynność instalacyjna, serwisowa i naprawcza związana z urządzeniem wymaga wpisania w systemie dokumentowania czynności tzw. CRO w terminie nie dłuższym, niż 
3. Uprawnienia dla przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa z branży HVAC/R zobowiązane są do posiadania uprawnień dla przedsiębiorstwo, co również nakazuje system CRO podczas wprowadzania danych z przeprowadzamych czynności serwisowych. Sprawdź certyfikat dla przedsiębiorstwa…
4. Uprawnienia dla personelu. Tylko osoby z odpowiednimi certyfikatami i minimalnym wyposażeniem technicznym mogą wykonywać prace związane z kontrolą urządzeń chłodniczych oraz klimatyzacyjnych. Sprawdź certyfikat dla personelu…

*Niezastosowanie się do wymagań stawianych przez ustawę oraz rozporządzenia grozi wysokimi karami finansowymi nakładami na Użytkownika. 

Kto podlega obowiązkowi przeglądów szczelności urządzeń chłodniczych?

Przepisy krajowe wprost określają, że przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych leżą w obowiązkach:

1. Użytkownika. Podmiot faktycznie sprawujący kontrolę nad funkcjonowaniem systemu lub będący jego własnością i/lub współwłasnością (np. decyzje o serwisie/naprawach, budżetowanie itp…).
2. Firma serwisowa. Firma wykonująca czynności instalacyjne, serwisowe lub naprawcze dla Użytkownika, w ramach swojej działalności gospodarczej poprzez stałą Umowę Serwisową. 

Przykład: Zakład spożywczy posiada chiller o wkładzie 24 kg. czynnika R-410A przez, co jest Użytkownikiem i Operatorem, natomiast firma serwisowa, który cyklicznie dokonuje przeglądów i napraw nazywana jest osobą posiadającą personalny certyfikat FGAZ-O. 

Podstawowym czynnikiem decydującym o częstotliwości przeglądów jest ekwiwalent CO₂, wyliczany na podstawie ilości czynnika chłodniczego oraz wskaźnika GWP. Urządzenia z zawartością poniżej 5t. CO₂ nie są prawnie zobowiązane do regularnej kontroli szczelności, zaś większe instalacje od 5t. CO₂ i więcej muszą być kontrolowane zgodnie z ustawą F-gazową.

Cel przeglądów szczelności – co zyskujesz jako przedsiębiorca?

Przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych to nie tylko wypełnianie obowiązków prawnych, ale przede wszystkim:

• Ograniczenie emisji CO₂ przez, co Twoja Firma może mieć bezpośredni wpływ na Środowisko.
• Zmniejszone ryzyko wycieku czynnika. Małe lub duże wycieki substancji mogą oznaczać dodatkowe koszty związane z jego cyklicznym uzupełnianiem. Nie pozwól Sobie na to z ChillerTech!
• Skuteczne działanie. Serwis i naprawa urządzeń chłodniczych, a zwłaszcza stałe kontrole szczelności to wysoka skuteczność działania oraz doskonałe działanie przez 365 dni w roku!
• Niższe koszy eksploatacyjne. Regularny, ale i przede wszystkim profesjonalny serwis urządzeń chłodniczych pozwala na obniżenie kosztów eksploatacyjnych, nawet o 28% w skali roku! 
• Pozytywny wizerunek. W 2025 r. rośnie świadomość ekologiczna, a Klienci i partnerzy doceniają firmy z proekologicznym podejściem i restrykcyjną polityką dotyczącą substancji F-gazych oraz SZWO.

Jak często należy przeprowadzać przeglądy?

Normy wynikające z rozporządzenia (UE) nr 517/2014 czy ustawy z 15 maja 2015 r. opierają się o ekwiwalent CO2 urządzenia, które wylicza się ze wzoru: ilość czynnika chłodniczego x wskaźnik GWP. Ale pytanie brzmi jak często należy przeprowadzać przeglądy? A oto i odpowiedź:

Procedura kontroli szczelności – krok po kroku

W świetle Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów (np. Dz.U. 2017 poz. 2417), a także przepisów unijnych można wyróżnić następujące etapy przeglądu szczelności:

Profesjonalna kontrola i serwis urządzenia chłodniczego

Kompleksowa kontrola i serwis agregatu chłodniczego to nie tylko formalność, lecz bardzo ważna procedura dla zapewnienia efektywności i niezawodności urządzenia. Sprawdź więcej nt. czynności serwisowych:

1. Kontrola wizualna. Sprawdzenie brakujących elementów (śrubek, nakrętek) oraz ocena otoczenia w celu uniknięcia ryzyka poślizgu, porażenia, a nawet upadku z wysokości. 
2. Weryfikacja obiegu freonowego. Kontrola układu freonowego za pomocą detektora nieszczelności Testo gen.III, a także analiza układu pod kątem tłustych śladów oraz tzw. „pocenia”.
3. Kontrolę ciśnienia układu. Pomiar ciśnienia statycznego i dynamicznego pozwala Nam na ocenę ilości czynnika chłodniczego. Sprawdzenie zabarwienie indykatora wziernika w celu wychwycenia nieprawidłowości.
4. Kontrola zaworów bezpieczeństwa. Weryfikacja stanu, szczelności i obecności czapek ochronnych. Sprawdź więcej nt. kontroli zaworów bezpieczeństwa przez ChillerTech…
5. Sprawdzenie ilości oleju. Analiza poziomu oraz zabarwienia oleju sprężarkowego. / możliwość badania spektrochemicznego oleju sprężarkowego.
6. Kontrolę układu sterowania. Pomiar natężenia prądu (A) i napięcia zasil. (V), a także sprawdzenie części roboczych, zwłaszcza sprężarki i wentylatora/-ów skraplacza, co pozwala ocenić niezawodność urządzenia.
7. Czyszczenie wymiennika ciepła. Usunięcie zanieczyszczeń z powierzchni skraplacza (MCHE lub Cu/Al) pozwala na znacznie lepsze działanie urządzenia oraz stabilną wartość dochłodzenia czynnika.
8. Sprawdzenie zabrudzenia filtra/osuszacza. Kontrola temp. na wej. i wyj. z filtra/osuszacza. Różnica >2K może wskazywać konieczność jego wymiany.
9. Zobacz więcej nt. serwisu urządzeń chłodniczych…

Co grozi za brak przeglądów szczelności?

Nierespektowanie obowiązków prawnych, w tym zaniedbanie kontroli szczelności sprowadza się m.in. do:

• Kary finansowe nałożone przez UDT lub Ochronę Środowiska.
• Nakaz wstrzymania eksploatacji do czasu wykonania określonych czynności eksploatacyjnych.
• Naraża firmę na awarię, przestoje, straty produktów, bądź uszkodzenia innych podzespołów w liniach produkcyjnych.
• Negatywny wizerunek. Klienci coraz bardziej oczekują od dostawców i partnerów dbałości o bezpieczeństwo i zgodność z określonymi normami.

Jak zaplanować harmonogram kontroli w 2025?

Dobrze zorganizowany program przeglądów szczelności wpisuje się w idealnie w 2025 r., zwłaszcza jeśli chodzi o czynności związane z zieloną gospodarką i efektywnością energetyczną.

1. 1. Sprawdź ekwiwalent CO₂ urządzenia. Określ, czy mieści się w przedziale 5–50 tCO₂ eq, >50 tCO₂ eq itp.
   2. Ustal minimalną częstotliwość na podstawie przepisów prawa (np. raz na 12 mies., 6 mies. lub 3 mies.).
   3. Rozważ montaż detektora nieszczelności. Dzięki temu możesz ograniczyć częstotliwość przeglądów, co w dłuższej perpektywnie przynosi duże oszczędności.
   4. Zaplanuj terminy przeglądów, z wyprzedzeniem przypominając sobie o koniecznych czynnościach.

Minimalne wyposażenie i uprawnienia personelu – co mówi prawo?

Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 7 grudnia 2017 (Dz.U. 2017 poz. 2417), przedsiębiorca (lub personel) prowadzący prace przy urządzeniach z F-gazami musi dysponować m.in.:

1. Elektroniczny detektor wycieków o czułości minimum 5 g/rok.
2. Płyny pieniąne do wykrywania nieszczelności.
3. Zestaw do wykonywania prób szczelności i wytrzymałości układu wraz z reduktorem ciśnienia.
4. Stacja do odzysku czynika chłodniczego.
5. Węże ciśnieniowe wraz z zaworami odcinającymi uniemożliwiającymi przedostanie się substancji do środowiska.
6. Przenośna pompa próżniowa, która umożliwia osiągnięcie ciśnienie <270Pa. 
7. Zestaw manometrów ciśnienia do pomiaru wykorzystywanych lub odzyskywanych substancji. 
8. Butla dwuzaworowa do odzysku czynnika chłodniczego.
9. Zestaw do lutowania twardego oraz obcinarka rolkowa.
10. Zestaw kluczy wykorzystywanych w chłodnictwie i klimatyzacji.
11. Giętarka i kielichownia oraz zestaw do rozwalcowywania rur.
12. Multimetr, termometr oraz szczypce ewekuacyjne.
13. Środki ochrony osobistej: okulary, buty z noskiem, rękawice ochronne, odzież robocza.

Najczęstsze problemy wykrywane podczas przeglądów

W praktyce przegląd szczelności urządzenia chłodniczego często ujawnia takie problemy, jak:

1. Nieszczelne połączenia na wskutek drgań, nieprawidłowej konserwacji lub niepoprawnego połączenia.
2. Korozja. Najczęściej występująca na rurach, zaworach rothalock, a także miejscach podatnych na wilgoć/zmianę temp.
3. Zanieczyszczenia w obiegu chłodzenia. Zabrudzenie filtra/osuszacza lub filtra po stronie WL, które mogą powodować niższą sprawność urządzenia, a nawet uszkodzenie.
4. Niewłaściwe uzupełnianie czynnika. Nieodpowiednia ilość czynnika chłodniczego, która negatywnie oddziałuje na urządzenie, temp. medium, a także niezawodność układu chłodzenia.

Dokumentacja i raportowanie – dlaczego to takie istotne?

Dokumentowanie przeglądów szczelności jest zgodnie z prawem obowiązkowe. Jakie elementy powinny się znaleźć w systemie rejestracji czynności?

• Data i miejsce przeglądu.
• Dane serwisanta (imię, nazwisko, numer certyfikatu F-gaz).
• Opis stanu urządzenia przed przeglądem (ciśnienie, ilość czynnika, uwagi).
• Nieszczelności (miejsce, szacunkowy ubytek).
• Wykonane działania (uszczelnienie, wymiana uszczelki, napełnienie czynnikiem, test końcowy).
• Podpis osoby wykonującej przegląd i – o ile dotyczy – podpis operatora.

Zgodnie z rozporządzeniem MRiF w systemie dokumentowania czynności serwisowe powinny być również wskazane procedury minimalizujące wyciek podczas prac. Innymi słowy, każda ingerencja w obieg chłodniczy musi być starannie opisana.

Podsumowanie – przeglądy szczelności to niezawodność i bezpieczeństwo!

Przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych to kluczowa praktyka dla każdej firmy posługującej się instalacjami freonowymi A dzięki regularnej kontroli zyskujesz:

1. Niższy wpływ na Środowisko. Minimalizując uwalnianie szkodliwych substancji do atmosfery chronisz Środowisko Naturalne.
2. Zapewniasz stabilne warunki pracy. Unikając nieprzewidzianych przestojów i strat produktów.
3. Optymalizujesz koszty – właściwy poziom czynnika i szczelny obieg = niższe rachunki za prąd.
4. Spełniasz wymagania prawne – unikasz kar oraz dodatkowych formalności, możesz skupić się na rozwoju działalności.

Wejdź w 2025 r. z pewnością, że Twoje urządzenia chłodnicze działa bez zarzutu – zadbaj o regularne przeglądy szczelności i dołącz do grona firm dbających o wysoką efektywność oraz ekologię.

Jeśli szukasz profesjonalnego wsparcia w organizacji harmonogramu kontroli i dokumentowania, skontaktuj się z Nami. Nasi Specjaliści zadbają o kompletną procedurę prawną, a Ty unikniesz niepotrzebnych obaw o ewentualne sankcje.

Przeglądy szczelności urządzeń chłodniczych | ChillerTech – Wsparcie serwisowe i naprawcze na terenie całej Polski!